Suchergebnisse

<p align="justify">W artykule przedstawiam próbę wskazania na to, iż dokonania Berkeleya, mimo rzekomego konsensusu, nie dają się umiejscowić w obszarze idealizmu subiektywnego. Niezależnie od sformułowań samego Berkeleya, który nie pozostawał klarowny semantycznie, daje się utrzymać tezę, iż świat nie utracił dla niego pozycji bytu realnego, tyle że realność tego świata całkowicie była uzależniona od aktywności bytu boskiego. Filozof słusznie zwrócił uwagę na nieodzowność podmiotowych ujęć w kwestii dostępu do świata. Nie mając odpowiedniej ontologii dla idei, Berkeley nie był w stanie "oderwać" idei od umysłu, lecz znaczyło to u niego "bycie dla umysłu".</p><p align="justify"> </p><p align="justify"> </p>

<p>W artykule prezentuję jedną z najważniejszych współczesnych prób pokonania zasadniczych problemów związanych z kwestią uzasadniania w kontekście tzw. założenia doksastycznego (<em>doxastic</em>). Goldman, odrzucając tezę, iż w uzasadnieniu nie możemy brać pod uwagę niczego innego niż przekonania, tezę przyjmowaną przez prezentowane w artykule stanowiska fundacjonistyczne i koherencjonistyczne, przyjmuje pogląd eksternalistyczny. Zamiast wadliwych (wyżej wspomnianych) stanowisk Goldman wskazuje na reliabilne procesy poznawcze w postaci przede wszystkim ujęć percepcyjnych, ale i danych pamięciowych oraz rozumowań. W artykule przedstawiam wachlarz argumentów krytycznych wobec koncepcji Goldmana, ale za zasadniczy uznaję brak podstaw w jego teorii dla akceptacji wiarygodności procesów percepcyjnych.</p>

<p>W artykule przedstawiam propozycję Richarda Rorty'ego dotyczącą rozwiązania problemu uprawomocnienia ludzkich przekonań o świecie, wraz z możliwością osiągnięcia swoistego zbawienia. Zbawienie wpierw proponowała religia, potem filozofia, a następnie nauka. Rorty krytykuje wszystkie te próby, twierdząc, iż są oparte na błędach w argumentacji. Proponuje radykalne zaniechanie starej perspektywy (tak religijnej, jak naukowej czy filozoficznej) na korzyść prób autokreacji, których celem jest niebycie kopią czegoś lub kogoś innego.</p>

Abstract
This paper attempts to coin a stipulative definition of "emotions" to determine their functions. In this sense, "emotion" is a complex phenomenon consisting of an accurate (reliable) determination of the state of affairs in relation to the state of the subject and specific "points of adaptation". Apart from the cognitive aspect, this phenomenon also includes behavior, physiological changes and expressions (facial expression, voice, posture), feelings, and "execution" of emotions in the nervous system. Emotions fulfill informative, calibrating, identifying, existential, and motivating functions. Emotions capture the world as either positive or negative, important or unimportant, and are used to determine and assign weightings (to set up a kind of hierarchy). They emerge automatically (involuntarily), are difficult (or hardly possible) to control and are (to some extent) influenced by culture.

ABSTRAKTAutor koncentruje się na ogólnym przedstawieniu poglądów antropologicznych Ortegi y Gasseta, skupiając się przede wszystkim na ich możliwej aktualności. Człowiek, według Ortegi, to byt świadomy, odnoszący się określająco do otoczenia. Transcenduje on swoje biologiczne uposażenie dzięki możliwości chwilowego wykroczenia poza swą aktualną sytuacyjność. Dzięki tej zdolności (wykraczania) nie dąży tylko do realizacji biologicznych imperatywów, lecz realizuje życie jako wymyślony przez siebie projekt − dobrobyt. Takie ujęcie człowieka autor artykułu uznaje za niezwykle aktualne dla współczesnego myślenia na temat kondycji ludzkiej. Ortega rozumie człowieka jako pewną żyjącą monadę, w której można wyróżnić ciało, żywotność, duszę, ducha i "ja". Kategorie "żywotności" czy "duszy" należą do słownika dzisiaj już nieużywanego, choć można je zidentyfikować z byciem żywym czy psychiką. Najwięcej kłopotów rodzi pojęcie "ja", które zgodnie z konsekwencją poglądów Ortegi albo jest niezrozumiałe (niewyrażalne), albo nie jest "ja". Problematyczne ze względu na uzasadnienie ich przyjęcia są też w antropologii Ortegi kategorie "przeznaczenia" czy "powołania", a wraz z przyjętą przez hiszpańskiego filozofa "przypadkowością" bytu ludzkiego, ujawniają fundamentalną sprzeczność w jego antropologii.